Στη Ροζάβα, η «εκπαίδευση σημαίνει κοινότητα, χειραφέτηση»

Η Αιμιλία Βουλβούλη διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Ροζάβα και μοιράζεται μαζί μας μια εμπειρία που μοιάζει με φλόγα: γεννημένη στον πόλεμο, πορεύεται με τη φροντίδα, τη συλλογικότητα και τη γυναικεία απελευθέρωση

Στη Ροζάβα, στη βορειοανατολική Συρία, δεν χτίζεται απλώς μια νέα κοινωνία· χτίζεται ένα άλλο παράδειγμα του κόσμου. Εκεί όπου οι γυναίκες δεν ζητούν χώρο –τον δημιουργούν. Εκεί όπου η λέξη «εκπαίδευση» σημαίνει κοινότητα, χειραφέτηση και πολιτική πράξη.

Η Αιμιλία Βουλβούλη, κοινωνική ανθρωπολόγος και διδάσκουσα στο Πανεπιστήμιο της Ροζάβα, συμμετέχει σε ένα μοναδικό πείραμα: μια πανεπιστημιακή δομή που δεν εξυπηρετεί την αγορά, αλλά την κοινωνία. Μας μίλησε για την εμπειρία της να διδάσκει –έστω και εξ αποστάσεως λόγω των συνεχιζόμενων πολεμικών συγκρούσεων– σε έναν τόπο όπου η εκπαίδευση συνδέεται με την ελευθερία, την επιθυμία και τη ριζική αλλαγή.

Στη Ροζάβα, τίποτα δεν είναι ουδέτερο. Το πολιτικό σύστημα βασίζεται στην ισότητα των φύλων, την οικολογική συνείδηση και την άμεση δημοκρατία. Οι επιτροπές λειτουργούν με υποχρεωτική συμπροεδρία άντρα και γυναίκας, ενώ η φεμινιστική σκέψη δεν αποτελεί πολυτέλεια – είναι θεμέλιο.

Αυτό το πολιτικό οικοδόμημα δεν χτίζεται από τα πάνω αλλά από τις κοινότητες, τις γυναίκες, τους φοιτητές, τους ανθρώπους της καθημερινότητας. Και το Πανεπιστήμιο της Ροζάβα είναι αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της προσπάθειας.

Jineolojî: Όταν η επιστήμη γίνεται πράξη φροντίδας

Η Αιμιλία διδάσκει Πολιτικές Επιστήμες και σύντομα εντάσσεται και στο Τμήμα Γυναικείων Σπουδών, όπου διδάσκεται η Jineolojî – μια φεμινιστική προσέγγιση της επιστήμης που αποδομεί την πατριαρχική «ουδετερότητα» της γνώσης και αναζητά τρόπους με τους οποίους η γνώση μπορεί να θεραπεύσει, να συνδέσει, να ελευθερώσει.

«Διδάσκω, αλλά μαθαίνω. Όσα σας λέω, μου τα έχουν μάθει οι φοιτήτριές μου εκεί», λέει η ίδια με σεβασμό, κάνοντάς μας να ξανασκεφτούμε την έννοια της δασκάλας και της σχέσης με τη γνώση.

Η εκπαίδευση στη Ροζάβα δεν προετοιμάζει “καριέρες” αλλά κοινωνικές σχέσεις, δεν προορίζεται για ατομική ανέλιξη, αλλά για συλλογική χειραφέτηση. Στο επίκεντρο: η πολυγλωσσική, πολυπολιτισμική και φεμινιστική εκπαίδευση, η ανάδειξη της γυναικείας φωνής σε κάθε βήμα.

Παρά τις δυσκολίες –τις γεωπολιτικές πιέσεις, τον αποκλεισμό, τη βία του πολέμου– το Πανεπιστήμιο συνεχίζει. Η Αιμιλία διδάσκει από απόσταση. Οι φοιτήτριες συνεχίζουν να μαθαίνουν και να διδάσκουν η μία την άλλη.

«Δεν είναι ουτοπία», λέει. «Είναι δώδεκα χρόνια ζωής. Και συνεχίζουν.»

Η Αιμιλία Βουλβούλη έχει σπουδάσει, διδάξει, ερευνήσει σε Ελλάδα, Αγγλία και Τουρκία. Η ίδια έχει διανύσει μια πλούσια ακαδημαϊκή διαδρομή: σπούδασε Κοινωνική Ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, έκανε διδακτορικό σε Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και συνέχισε με δύο μεταδιδακτορικά, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και στο ΑΠΘ. Δίδαξε στην Τουρκία, στο Πανεπιστήμιο Φατίχ και στο Abdullah Gül University, αλλά και στην Ελλάδα, στο ΠΑΜΑΚ, στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. «Αποφάσισα να ακολουθήσω την καρδιά μου και να βάλω ένα λιθαράκι στην οικοδόμηση μιας καλύτερης κοινωνίας». Και όπως λέει, πλέον δεν μιλά για “καριέρα”. Μιλά για επιλογή. Για κάλεσμα. Για μια ζωή με πυξίδα την ελευθερία, όχι την αναγνώριση.

📍Στο «ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΜΑΣ» δίνουμε φωνή σε γυναίκες που μεταμορφώνουν τον κόσμο